Tổng quan chung
Triệu chứng
Nguyên nhân
Đối tượng nguy cơ
Chuẩn đoán
Phòng ngừa bệnh
Cách điều trị
Ho gà là gì? Những điều cần biết về ho gà
Tổng quan chung về ho gà
Ho gà, hay còn được gọi là bệnh ho gà, là một bệnh truyền nhiễm cấp tính đường hô hấp do vi khuẩn Bordetella pertussis gây ra. Bệnh có khả năng lây lan cao qua đường hô hấp khi người bệnh ho hoặc hắt hơi, bắn ra các giọt nước bọt chứa vi khuẩn. Ho gà thường gặp ở trẻ em dưới 15 tuổi, đặc biệt nguy hiểm cho trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ dưới 6 tháng tuổi.
Triệu chứng
Triệu chứng ho gà thường diễn biến theo 3 giai đoạn:
Giai đoạn 1 (1-2 tuần):
- Xuất hiện các triệu chứng tương tự như cảm lạnh: sổ mũi, chảy nước mũi, hắt hơi, ho nhẹ, và sốt nhẹ.
- Triệu chứng ở giai đoạn này thường không rõ ràng, dễ bị nhầm lẫn với các bệnh hô hấp thông thường.
Giai đoạn 2 (2-4 tuần):
- Cơn ho trở nên dữ dội hơn: ho từng cơn liên tục, kéo dài 10-20 giây, sau đó có tiếng thở rít cao như tiếng gà gáy.
- Có thể xuất hiện các triệu chứng khác như nôn trớ, chảy nước mắt, đỏ mặt, và tím tái.
- Trẻ có thể thể hiện dấu hiệu mệt mỏi, bỏ ăn, và quấy khóc nhiều.
Giai đoạn 3 (4-6 tuần):
- Cơn ho giảm dần cường độ và tần suất.
- Tuy nhiên, trẻ vẫn có thể có những cơn ho nhẹ trong vài tuần hoặc vài tháng sau đó.
Lưu ý: Ho gà có thể gây ra các biến chứng nguy hiểm như viêm phế quản, viêm phổi, và ngừng thở, đặc biệt là ở trẻ nhỏ.
Nguyên nhân gây bệnh ho gà
Nguyên nhân gây bệnh ho gà là do vi khuẩn Bordetella pertussis xâm nhập vào đường hô hấp. Vi khuẩn này bám vào lông mao ở đường hô hấp trên, sau đó giải phóng độc tố tấn công hệ hô hấp và làm đường thở sưng lên.
Đối tượng nguy cơ cao mắc bệnh ho gà
- Trẻ em dưới 15 tuổi, đặc biệt là trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ dưới 6 tháng tuổi.
- Người chưa được tiêm phòng đầy đủ vắc-xin ho gà.
- Người có hệ miễn dịch suy yếu.
- Người tiếp xúc trực tiếp với người bệnh ho gà.
Chẩn đoán ho gà
Chẩn đoán ho gà dựa trên các yếu tố sau:
- Tiền sử bệnh: tiếp xúc với người bệnh ho gà, chưa được tiêm phòng đầy đủ vắc-xin ho gà.
- Triệu chứng lâm sàng: ho gà giai đoạn 2 với cơn ho đặc trưng “tiếng gà gáy”.
- Xét nghiệm: xét nghiệm máu, xét nghiệm dịch tiết đường hô hấp.
Phòng ngừa bệnh ho gà
Phòng ngừa bệnh ho gà là biện pháp hiệu quả nhất để bảo vệ bản thân và cộng đồng. Các biện pháp phòng ngừa bao gồm:
- Tiêm phòng đầy đủ vắc-xin ho gà: Đây là biện pháp quan trọng nhất để phòng ngừa ho gà. Vắc-xin ho gà có thể tiêm cho trẻ từ 2 tháng tuổi trở lên và tiêm nhắc theo lịch trình khuyến cáo của Bộ Y tế.
- Che miệng khi ho hoặc hắt hơi: Sử dụng khăn giấy hoặc khuỷu tay để che miệng khi ho hoặc hắt hơi, sau đó vứt bỏ khăn giấy đúng nơi quy định.
- Rửa tay thường xuyên: Rửa tay bằng xà phòng và nước sạch, đặc biệt là sau khi tiếp xúc với người bệnh ho gà.
- Tránh tiếp xúc với người bệnh ho gà: Hạn chế tiếp xúc trực tiếp với người đang mắc bệnh ho gà, đặc biệt là trẻ em dưới 6 tháng tuổi.
Điều trị ho gà
Điều trị ho gà tùy thuộc vào độ tuổi, tình trạng bệnh và các biến chứng của bệnh. Các biện pháp điều trị bao gồm:
- Thuốc kháng sinh: Thuốc kháng sinh được sử dụng để tiêu diệt vi khuẩn Bordetella pertussis.
- Thuốc giảm ho: Thuốc giảm ho giúp giảm bớt cơn ho
- Thuốc chống co giật: Thuốc chống co giật được sử dụng để điều trị các cơn co giật do ho gà gây ra.
- Hỗ trợ hô hấp: Hỗ trợ oxy hoặc thở máy có thể cần thiết cho trẻ bị suy hô hấp nặng.
- Chăm sóc tại nhà:
- Cho trẻ bú hoặc uống sữa thường xuyên để đảm bảo đủ nước và dinh dưỡng.
- Vỗ nhẹ vào lưng trẻ khi trẻ ho để giúp trẻ long đờm.
- Sử dụng máy tạo độ ẩm để làm ẩm không khí trong phòng.
- Giữ ấm cho trẻ và cho trẻ nghỉ ngơi đầy đủ.
Lưu ý
- Việc điều trị ho gà cần được thực hiện theo hướng dẫn của bác sĩ.
- Người chăm sóc trẻ bệnh cần chú ý theo dõi sức khỏe của trẻ và đưa trẻ đi khám ngay nếu có bất kỳ dấu hiệu bất thường nào.
- Ho gà có thể gây ra các biến chứng nguy hiểm, do đó, việc phát hiện và điều trị bệnh sớm là rất quan trọng.
Kết luận
Ho gà là một bệnh truyền nhiễm nguy hiểm, đặc biệt là đối với trẻ em. Tuy nhiên, bệnh có thể được phòng ngừa hiệu quả bằng cách tiêm phòng đầy đủ vắc-xin và thực hiện các biện pháp phòng ngừa. Nếu bạn nghi ngờ mình hoặc người thân mắc ho gà, hãy đến gặp bác sĩ để được chẩn đoán và điều trị kịp thời.