Viêm xoang hàm là gì? Dấu hiệu, nguyên nhân, chẩn đoán và điều trị

Triệu chứng

Triệu chứng viêm xoang hàm điển hình

• Đau mặt: Đây là triệu chứng phổ biến nhất của viêm xoang hàm. Đau có thể xuất hiện ở vùng má, vùng trán và xung quanh mắt. Đau thường tồn tại trong thời gian dài và có thể gia tăng khi cúi xuống hoặc khi áp lực lên vùng mặt.
• Nghẹt mũi: Viêm xoang hàm gây ra sự tắc nghẽn mũi do việc viêm và phù tại các xoang hàm. Bạn có thể cảm nhận mũi bị nghẹt, khó thở qua mũi và cảm giác áp lực trong vùng khuỷu tay.
• Chảy dịch mũi: Các xoang hàm viêm sẽ tạo ra một lượng tiết mũi tăng, màu trắng hoặc vàng, đặc và khó thở. Tiết mũi có thể chảy xuống sau cổ họng, gây ra cảm giác khó chịu và hắt hơi liên tục.
• Mệt mỏi và khó chịu: Viêm xoang hàm có thể gây ra tình trạng mệt mỏi chung, mất năng lượng và không tập trung. Bạn có thể cảm thấy khó chịu, mất ngủ và có tâm trạng không tốt.
• Đau răng: Một số trường hợp viêm xoang hàm có thể lan ra và gây đau răng. Đau thường xuất hiện ở các răng phía trước hoặc phía sau vùng xoang hàm bị viêm.
• Khói, mất vị giác: Viêm xoang hàm có thể gây mất vị giác và khói. Bạn có thể cảm thấy thức ăn ít ngon và không thể cảm nhận được hương vị như bình thường.

Nguyên nhân

Các nguyên nhân khiến cho hốc xoang hàm bị viêm bao gồm:

• Bệnh viêm mũi dị ứng kéo dài dai dẳng không được kiểm soát.
• Bất thường về cấu trúc vách ngăn mũi như: Lệch, vẹo, có gờ…
• Các bệnh lý về răng miệng như: Sâu răng, viêm răng, áp xe răng, viêm lợi, viêm amidan…
• Các chấn thương do phẫu thuật hoặc tai nạn giao thông, tai nạn lao động…
• Virus, vi khuẩn từ bên ngoài xâm nhập và tấn công qua đường hô hấp.

Đối tượng nguy cơ

Viêm xoang hàm là bệnh lý có thể xảy ra ở mọi đối tượng. Tuy nhiên, nếu bạn thuộc một trong những nhóm đối tượng sau đây thì sẽ có nguy cơ mắc bệnh cao hơn.

• Người bị sâu răng nặng, viêm nhiễm răng miệng nhưng không điều trị hoặc điều trị triệt để.
• Người từng nhổ răng, phẫu thuật vùng khoang miệng mà trong quá trình thực hiện bị tổn thương hoặc có dị vật rơi vào.
• Người có tiền sử bị viêm mũi dị ứng hoặc trước đó bị viêm xoang nhưng không điều trị dứt điểm.
• Người có cấu trúc xoang hàm bị sai lệch do bẩm sinh hoặc biến dạng sau phẫu thuật.

Chẩn đoán

Ngoài các triệu chứng lâm sàng, để chẩn đoán và đánh giá tình trạng bệnh lý viêm xoang hàm, bác sĩ có thể sẽ chỉ định thực hiện các phương pháp như: nội soi mũi, siêu âm mũi, chụp X-quang, CT scanner mũi xoang, xét nghiệm dị ứng…

Chụp X – quang

Chụp X-quang xoang là một phương pháp chẩn đoán viêm xoang hàm khá phổ biến. Kết quả thu được từ quá trình chụp chiếu sẽ là cơ sở vững chắc, giúp các bác sĩ quan sát được cụ thể, chi tiết tình trạng bên trong các hốc xoang. Từ đó giúp nhận biết được tình trạng xoang hàm, xoang trán và hốc mũi.

Nội soi mũi

Nội soi mũi là kỹ thuật dùng đầu dò kết hợp cùng hệ thống camera, nguồn sáng để thâm nhập trực tiếp vào các ngóc ngách vùng mũi. Nhờ có kính phóng đại với độ nghiêng khác nhau, kỹ thuật này sẽ giúp các bác sĩ quan sát được hình ảnh ở bên trong cuốn mũi một cách trực quan, chi tiết nhất. Từ đó đưa ra những chẩn đoán chính xác nhất về tình trạng bệnh lý viêm xoang.

Cấy mẫu dịch mũi và xoang

Đây là phương pháp ít được thực hiện, bởi việc cấy vi khuẩn muốn chính xác đòi hỏi phải có một mẫu thu được bằng nội soi xoang hoặc xuyên qua xoang; việc cấy vi khuẩn phần dịch mủ chảy qua mũi được cho là không đủ.
Phương pháp cấy vi khuẩn này thường chỉ được thực hiện khi điều trị kháng sinh không hiệu quả, hoặc ở những bệnh nhân bị suy giảm miễn dịch và một số nhiễm khuẩn bệnh viện gây ra viêm xoang.

Phòng ngừa bệnh

Để đảm bảo đạt được hiệu quả điều trị viêm xoang cao nhất, bạn có thể làm theo những lời khuyên sau đây:

Chế độ sinh hoạt

• Có chế độ luyện tập, nghỉ ngơi, làm việc và học tập hợp lý.
• Không hút thuốc lá, sử dụng rượu bia, hạn chế tối đa việc tiếp xúc với môi trường ô nhiễm.
• Uống thuốc theo chỉ định. Không tự ý thay thế hoặc ngừng uống thuốc khi chưa được bác sĩ cho phép.
• Chú ý giữ ấm cơ thể khi thời tiết trở lạnh.
• Thường xuyên vệ sinh mũi, họng và khoang miệng bằng nước muối sinh lý hoặc dung dịch vệ sinh.
• Thường xuyên rửa tay sạch sẽ.
• Tránh các tác nhân gây dị ứng như nấm mốc, lông thú cưng, phấn hoa.
• Đối với những người đã mắc bệnh viêm xoang cần tuân thủ nghiêm ngặt quy trình điều trị của bác sĩ, tái khám đúng lịch hẹn để tránh bệnh kéo dài và chuyển sang giai đoạn mạn tính.

Chế độ ăn uống

Viêm xoang hàm nên ăn gì và kiêng gì là điều mà người bệnh cần quan tâm. Để nâng cao thể lực, tăng cường sức đề kháng, người bệnh cần bổ sung các loại thực phẩm giàu vitamin, acid béo omega và kẽm như trái cây, cá hồi, thịt bò, bạc hà,…vào chế độ ăn uống hàng ngày của mình.

Bên cạnh đó, để tránh kích ứng và khiến tình trạng viêm xoang trở nên nghiêm trọng hơn, bạn cần hạn chế những loại thực phẩm sau đây:

• Các thực phẩm cay, nóng vì chúng có thể gây trào ngược dạ dày – một trong những nguyên nhân gây ra các bệnh lý viêm tai, mũi, họng.
• Các thực phẩm gây dị ứng.
• Các đồ uống, chất kích thích như rượu bia, cafe, nước có gas,…
• Sữa và các sản phẩm chế biến từ sữa vì chúng sẽ làm tăng tiết dịch nhầy từ mũi, gây khó khăn cho việc lưu thông không khí của mũi với môi trường.
• Đồ ăn, thức uống quá nóng hoặc lạnh vì sẽ làm kích thích vùng niêm mạc miệng và đường hô hấp.

Điều trị như thế nào?

Điều trị bằng thuốc

• Dùng kháng sinh: Viêm xoang hàm thường đi kèm với nhiễm trùng vi khuẩn, do đó việc sử dụng kháng sinh là một phương pháp điều trị chủ yếu. Tuy nhiên, việc lựa chọn loại kháng sinh phù hợp và tuân thủ đúng liều trị là rất quan trọng để đảm bảo hiệu quả điều trị và tránh kháng thuốc.
• Dùng thuốc giảm viêm: Corticosteroid có thể được sử dụng để giảm sưng và viêm trong khu vực xoang hàm. Thuốc có thể được dùng qua đường uống, phun mũi hoặc qua dạng phun aerosol để đạt được hiệu quả tốt nhất.
• Sử dụng thuốc giãn mạch: Một số thuốc giãn mạch như pseudoephedrine có thể được sử dụng để giảm sưng mũi và giảm áp lực trong xoang hàm, cải thiện thông khí và giảm triệu chứng của bệnh nhân.

Điều trị bằng nội soi

• Nội soi xoang hàm: Quá trình nội soi xoang hàm sử dụng ống nội soi mềm để làm sạch và thông thoáng các lỗ thông giữa xoang hàm và mũi. Việc loại bỏ chất nhầy và tạo mở trong xoang hàm giúp giảm vi khuẩn và cải thiện lưu thông không khí, giúp bệnh nhân thoát khỏi triệu chứng viêm xoang.
• Nội soi hóa mủ: Trong trường hợp nhiễm trùng mủ nặng và sưng to trong xoang hàm, nội soi có thể được sử dụng để tạo mở và vệ sinh khu vực xoang hàm, loại bỏ mủ và tạo điều kiện cho quá trình hồi phục.

Điều trị bằng phẫu thuật

• Loại bỏ polyp: Polyp trong xoang hàm có thể gây tắc nghẽn và viêm nhiễm. Trong trường hợp này, phẫu thuật loại bỏ polyp sẽ được thực hiện để giảm triệu chứng và cải thiện chất lượng sống của bệnh nhân.
• Chỉnh hình xoang hàm: Trong trường hợp cấu trúc xoang hàm bị lệch do bẩm sinh hoặc biến dạng do quá trình phẫu thuật, phẫu thuật chỉnh hình xoang hàm có thể được thực hiện. Quá trình này giúp tái tạo cấu trúc xoang hàm và khắc phục tắc nghẽn, giúp xoang hàm thông thoáng hơn và giảm nguy cơ tái phát viêm.

Ngoài ra, việc điều trị bệnh viêm xoang hàm còn bao gồm những phương pháp hỗ trợ và kiểm soát triệu chứng, bao gồm:

• Rửa xoang hàm: Rửa xoang hàm bằng dung dịch muối sinh lý hoặc dung dịch xịt mũi có thể giúp làm sạch xoang, loại bỏ chất nhầy và vi khuẩn.
• Điều trị dự phòng: Đối với những người có nguy cơ cao mắc bệnh viêm xoang hàm, việc duy trì một lối sống lành mạnh, hạn chế tiếp xúc với các chất gây kích ứng và điều trị các bệnh lý liên quan đến răng miệng là rất quan trọng.

Hi vọng với những chia sẻ trên giúp các bạn hiểu hơn về viêm xoang hàm.

Xin lưu ý: Thông tin trong bài viết chỉ mang tính chất tham khảo. Độc giả vui lòng liên hệ với Bác sĩ, Dược sĩ hoặc chuyên viên y tế để được tư vấn cụ thể và chính xác nhất.