Tổng quan chung
Triệu chứng
Nguyên nhân
Đối tượng nguy cơ
Chuẩn đoán
Phòng ngừa bệnh
Cách điều trị
Thoát vị đùi là gì? Những điều cần biết về thoát vị đùi
Thoát vị đùi là một tình trạng y tế không phổ biến nhưng tiềm ẩn nhiều nguy hiểm nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời. Thoát vị xảy ra khi một phần của cơ quan nội tạng, thường là ruột, trượt qua thành cơ và mô yếu vào vùng đùi. Bài viết này sẽ cung cấp cho bạn cái nhìn tổng quan về thoát vị đùi, bao gồm triệu chứng, nguyên nhân, đối tượng nguy cơ, cách chẩn đoán, phòng ngừa và điều trị.
Tổng quan chung: Thoát vị đùi là gì ?
Thoát vị đùi xảy ra khi một phần của cơ quan trong bụng, thường là ruột, đẩy qua một điểm yếu ở thành cơ bụng và trượt xuống đùi. Khu vực này nằm ngay dưới dây chằng bẹn và gần với ống đùi. Do cấu trúc giải phẫu đặc biệt, phụ nữ có nguy cơ bị thoát vị đùi cao hơn nam giới. Mặc dù không phổ biến, thoát vị đùi có thể gây ra các biến chứng nghiêm trọng nếu không được điều trị kịp thời, như nghẹt ruột và hoại tử mô.
Dựa vào mức độ thoát vị, có thể chia thoát vị đùi làm hai loại:
- Thoát vị không hoàn toàn: tạng chui xuống tam giác Scarpa, ra trước đùi, nằm dưới cân sàng.
- Thoát vị hoàn toàn: tạng chui qua lỗ bầu dục, nằm trước cân sàng.
Triệu chứng
Các triệu chứng của thoát vị đùi có thể không rõ ràng và thường dễ bị nhầm lẫn với các bệnh lý khác. Dưới đây là một số triệu chứng thường gặp:
- Đau ở vùng đùi: Đau nhói hoặc cảm giác khó chịu ở vùng đùi, nhất là khi ho, nâng vật nặng hoặc đứng lâu.
- Sưng hoặc khối u: Xuất hiện các khối phồng nhỏ, không đau, mềm, nằm ở vị trí tam giác Scarpa (vị trí trước trong đùi, gần phía nếp bẹn), có thể biến mất khi nằm xuống.
- Khó tiêu: Cảm giác đầy bụng, buồn nôn hoặc khó tiêu.
- Táo bón: Khó đi tiêu hoặc có cảm giác bị tắc nghẽn trong ruột.
- Thỉnh thoảng, người bệnh gặp triệu chứng phù một chân, đặc biệt là vào buổi chiều.
Triệu chứng thoát vị đùi thường có dấu hiệu không rõ ràng, dễ gây nhầm lẫn với một số bệnh lý khác. Từ đó dẫn đến nhiều trường hợp nhập viện trong tình trạng thoát vị nghiêm trọng, mất kiểm soát. Do đó, mỗi cá nhân cần lưu ý về những dấu hiệu bất thường trên cơ thể, đối với bệnh nhân nữ nếu có triệu chứng tắc ruột cơ học không xác định được nguyên nhân thì khả năng lớn là do biến chứng từ thoát vị đùi.
Nguyên nhân
Nguyên nhân chính của thoát vị đùi là sự suy yếu của các cơ và mô trong vùng đùi, thường do:
- Di truyền: Yếu tố di truyền có thể làm tăng nguy cơ phát triển thoát vị đùi.Một số trường hợp thoát vị đùi là bẩm sinh nhưng đến giai đoạn trưởng thành mới bắt đầu biểu hiện triệu chứng và các trường hợp này rất hiếm khi xảy ra.
- Lão hóa: Quá trình lão hóa tự nhiên làm giảm sức mạnh và độ đàn hồi của các cơ và mô.
- Áp lực trong bụng: Ho, táo bón, nâng vật nặng hoặc béo phì đều có thể tăng áp lực trong ổ bụng, dẫn đến thoát vị.
- Cơ thành bụng yếu do mang thai nhiều lần.
- Khung chậu co giãn ít trong quá trình sinh đẻ
- Có thể do thừa cân, ho nhiều, táo bón, gắng sức khi đại tiện hoặc nâng vật nặng lên.
Đối tượng nguy cơ
Thực tiễn sinh hoạt và làm việc dẫn đến hình thành nhiều yếu tố nguy cơ hình thành bệnh lý thoát vị ở đùi:
- Phụ nữ: Do cấu trúc giải phẫu, phụ nữ có nguy cơ bị thoát vị đùi cao hơn, chửa đẻ nhiều lần là yếu tố nguy cơ hàng đầu của thoát vị đùi.
- Người lớn tuổi: Lão hóa làm suy yếu các cơ và mô, tăng nguy cơ thoát vị.
- Người béo phì: Trọng lượng cơ thể lớn tạo áp lực lên ổ bụng và vùng đùi.
- Người thường xuyên nâng vật nặng: Công việc hoặc thói quen nâng vật nặng gây áp lực liên tục lên vùng bụng và đùi.
- Đối tượng đã và đang mắc các bệnh lý: xơ nang, ho mạn tính hay các bệnh liên quan đến phổi,…
- Táo bón mãn tính hoặc thói quen hút thuốc lá thường xuyên được xem là nguyên nhân gây bệnh ở nhiều người.
Chẩn đoán
Để chẩn đoán thoát vị đùi, bác sĩ sẽ tiến hành các bước sau:
- Khám lâm sàng: Bác sĩ kiểm tra vùng bẹn và đùi để tìm kiếm khối u hoặc sưng.
- Siêu âm: Giúp xác định vị trí và kích thước của thoát vị.
- CT hoặc MRI: Cung cấp hình ảnh chi tiết hơn về thoát vị và loại trừ các bệnh lý khác.
Nếu bệnh nhân được chỉ định phẫu thuật, trước khi tiến hành, bác sĩ sẽ thực hiện xét nghiệm nước tiểu và máu, điện tâm đồ (ECG) (sự ghi lại hoạt động điện của tim) và chụp X-quang ngực.
Phòng ngừa bệnh
Phòng ngừa thoát vị đùi bao gồm việc duy trì một lối sống lành mạnh và thực hiện các biện pháp sau:
- Duy trì cân nặng hợp lý: Tránh béo phì bằng cách ăn uống lành mạnh và tập thể dục thường xuyên.
- Tránh nâng vật nặng: Nếu phải nâng vật nặng, hãy sử dụng kỹ thuật nâng đúng cách để giảm áp lực lên vùng bụng.
- Chăm sóc cơ bắp: Tăng cường sức mạnh của các cơ bụng và đùi bằng các bài tập thể dục phù hợp.
- Chữa trị ho và táo bón: Điều trị kịp thời các tình trạng y tế có thể gây áp lực lên vùng bụng.
- Chế độ ăn uống nhiều chất xơ và uống nhiều nước để ngăn chặn táo bón và phải gắng sức khi đi cầu.
Điều trị như thế nào?
Để điều trị thoát vị đùi, bệnh nhân sẽ được chỉ định đeo băng hoặc phẫu thuật.
Đeo băng là biện pháp tạm thời, được áp dụng cho những bệnh nhân lớn tuổi, già yếu và không có khả năng phẫu thuật được.
Phẫu thuật là phương pháp điều trị triệt để đối với thoát vị đùi. Phẫu thuật thoát vị đùi với đường mổ có thể ở tam giác Scarpa, dọc theo mặt trước khối phình và trên khung đùi, có thể mổ theo đường thoát bị bẹn, từ phía trên cung đùi.
- Phẫu thuật mở: Bác sĩ sẽ cắt một vết mổ ở vùng bẹn, đẩy phần thoát vị trở lại ổ bụng và sửa chữa thành bụng bằng lưới.
- Rạch da thẳng qua cung đùi đến chỗ thoát vị.
- Bóc tách túi thoát vị: tách lớp xơ mỡ đến cổ túi thoát vị.
- Cắt cung đùi để lộ cổ thoát vị.
- Mở túi thoát vị kiểm tra tạng thoát vị và đẩy lên ổ bụng.
- Khâu xuyên cổ túi thoát vị, cắt túi thoát vị dưới chỗ buộc và đính vào thành bụng.
- Khâu phục hồi thành bụng.
- Phẫu thuật nội soi: Sử dụng một ống nhỏ với camera và dụng cụ phẫu thuật qua các vết mổ nhỏ, giúp giảm đau và thời gian hồi phục nhanh hơn.
- Bệnh nhân sẽ được cho dùng thuốc giảm đau và thuốc nhuận tràng nhẹ để hạn chế gắng sức, rặn khi đi cầu.
Sau khi phẫu thuật, bệnh nhân cần tránh những động tác xoắn người, thay đổi động tác đột ngột, lái xe để tránh bung chỉ vết thương.
Trường hợp phẫu thuật với thoát vị đùi nghẹt:
- Cắt cung đùi: đi từ phía trên ổ bụng xuống hoặc đường rạch thấp ở đùi.
- Mở túi thoát vị, giữ quai ruột nghẹt ở ngoài, phẫu tích cổ thoát vị ở trên cao.
- Bộc lộ để nhìn rõ rãnh nghẹt, kiểm tra đoạn ruột trên và dưới chỗ nghẹt.
- Khâu phục hồi thành bụng.
Kết luận
Thoát vị đùi là một tình trạng y tế cần được chú ý và điều trị kịp thời để tránh các biến chứng nghiêm trọng. Bằng cách nhận biết các triệu chứng, hiểu rõ nguyên nhân và thực hiện các biện pháp phòng ngừa, bạn có thể giảm nguy cơ mắc bệnh này. Nếu bạn gặp bất kỳ triệu chứng nào của thoát vị đùi, hãy tìm kiếm sự tư vấn y tế ngay lập tức để được chẩn đoán và điều trị kịp thời. Sức khỏe của bạn là quan trọng, hãy chăm sóc và lắng nghe cơ thể mình để có một cuộc sống khỏe mạnh và hạnh phúc.